سنجش سطح ارزندگی بازار سرمایه

مهبد قندچی کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد : بورس تهران معاملات سومین روز کاری هفته را با در فضایی شبیه به بازار یکشنبه آغاز کرد و نه خیلی در طرف تقاضا حرفی برای گفتن داشت و نه فروشنده‌ها تمایلی برای تحرکات قوی رو به پائین داشتند و لذا بازاری نوسانی را با 57% نماد مثبت و 43% نماد منفی پشت سر گذاشتیم.

در نتیجه معاملات امروز، شاخص کل با رشد اندک 3 هزار واحدی که تماما متعلق به اثرات گشایش نمادهای پتروشیمی است، در ارتفاع 2,780 هزار واحدی قرار گرفت. ارزش معاملات حوالی 7 همت گزارش شد که 3% کمتر از ارزش معاملات یکشنبه بود و رقمی بالغ‌بر 280 میلیارد تومان از چرخه بازار خارج شد.

بازار همچنان در بلاتکلیفی سیاسی، پولی و خبری به‌سر می‌برد و این بلاتکلیفی خود را در خروج معامله‌گران کوتاه‌مدتی نشان داده است. نرخ بهره بالا و فاصله کم آن با بازده مورد انتظار باعث شده اکثر سهامداران ترجیح دهند هر زمان احساس کنند بازار درجا می‌زند، حداقل بخشی از سهام خود را در معرض عرضه قرار داده و موقتا به سمت صندوق‌های درآمد ثابت حرکت کنند.

البته انتظاری هم مبنی بر اصلاح جدی‌تر بازار بنا به دلایلی که در ادامه عنوان می‌کنیم، نداریم و در همین راستا معتقدیم که از اینجا به ‌بعد بازار احتمالا بحث اصلاح زمانی پُررنگ‌تر از اصلاح قیمتی باشد. به‌خصوص که گفته می‌شود حضور صندوق‌های حمایتی جدی‌تر شده و جریان پول آنها منجر به ثبات بازار در فضای فعلی می‌شود. اما بازار برای کنده‌شدن از این فضا و به چرخش در آوردن نقدینگی، نیاز به شوک‌های قوی خبری دارد. در کل بهمن‌ همیشه ماه پر زد و خورد و پرحاشیه‌ای برای بازار بوده که بخش عمده‌ای از آن ناشی از فشار فروش حقوقی‌ها و عدم فعالیت جدی آنها در سمت تقاضا است و لذا برآوردها این است که در آخرین ماه سال، فضای پررونق‌تری را شاهد باشیم.

اما به چه علت اعتقاد به ارزندگی بازار داریم ؟ بررسی 3 پارامتر کلان نشان از ارزندگی جدی بازار دارد. پارامتر اول، P/E گذشته‌نگر بازار است. همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید، نسبت P/E بورس از سال 1394 تا امروز فارغ از داده پرت سال 99 و همچنین هیجان منفی ناشی از تحولات سیاسی در مهر و آبان 1401 و تحولات نظامی تیر تا آبان سال جاری در یک کانال خنثی حد فاصل دو سطح 6.7 و 11.5 واحد در نوسان بوده است. نسبت P/E کنونی بازار 7 واحد است. بنابراین انتظاری مبنی بر افت جدی بازار و رسیدن این نسبت به سطوح کمتر از 6.7 واحدی (در صورت عدم وقوع تحولات خاص سیاسی و نظامی) نمی‌رود.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پارامتر دوم که دارای اهمیت بالاتری است، P/E آینده‌نگر بازار است. گزارش‌های 9 ماهه نشان می‌دهد که شرکتها تا پایان فصل پائیز (بدون اثرات اصلاح سیاست‌های ارزی) به سود حدود 1,400 همت رسیده‌اند. لذا انتظار می‌رود با نرخ ارز 66 هزار تومانی، سود زمستان شرکتها بالاتر 200 همت و سود خالص کل سال 1403 به بیش از 1,600 همت برسد. اگر میانگین دلار نیما برای سال آینده را حدود 75 هزار تومان لحاظ کنیم، سود (سر انگشتی) 1404 شرکتها به بیش از 2,000 همت خواهد رسید. علاوه بر این، انتظار می‌رود در فصل مجامع پیش رو، حدود 500 همت سود میان سهامداران شرکتها توزیع شود.

ارزش کل بازار سرمایه (بورس + فرابورس) در حال حاضر 10.400 همت است که تقریبا نزدیک به سقف ارزش بازار در مرداد سال 99 قرار دارد؛ درحالی سود خالص شرکتها تا انتهای سال نسبت به سال 99 رشد بیش از 2 برابری خواهد داشت ! بنابراین چنانچه قیمت‌ها تا تیرماه 1404 تغییر نکند، نسبت P/E-forward بازار به کمتر از 5 واحد خواهد رسید ! به همین دلیل است که اعتقاد داریم اگر ریسک سیاسی و نظامی جدیدی به بازار تحمیل نشود، رشد ویژه‌ای در انتظار بسیاری از سهم‌ها خواهد بود. و نکته خاص اینکه، به احتمال بسیار بالا بخش زیادی از این رشد تا خرداد سال آتی پیشخور و محقق خواهد شد. (البته محاسبات ما کمی محافظه‌کارانه با فرض عدم جهش حاشیه سود شرکتها بوده است.)

و پارامتر آخر، ارزش بازار است که مدت‌ها در سطوح کمتر از 130 میلیارد دلار قرار دارد و نوسانات نرخ ارز نشان می‌دهد بازار در این مدت نه‌تنها رشد نداشته که طی دو ماه اخیر درجا زده و کاهشی بوده است. این پارامترها به شکل روشنی نشان می‌دهند که بازار کماکان در سطوح حداقلی است و منطقی برای افت بیشتر قیمت‌ها وجود ندارد. وقتی این پارامترها را کنار یکدیگر قرار می‌دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که احتمالا این منفی‌های بازار شبیه به همان منفی‌هایی باشد که عده‌ای از ترس ریزش بیشتر حاضر به فروش سهام خود در کف تاریخی شدند.